Dementie in 2040 doodsoorzaak nummer 1
Het aantal mensen dat doodgaat aan dementie verdrievoudigt in de komende twintig jaar, verwacht het RIVM. Sterven aan vergeetachtigheid: hoe kan dat?
Terwijl aandoeningen als borstkanker en beroertes ons steeds minder vaak de nek omdoen, blijft dementie onverminderd levens eisen. In 2015 gaat het om 14.000 doden, in 2040 om 40.000. Dat stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in zijn vierjaarlijkse Volksgezondheid Toekomst Verkenning die vandaag naar buiten komt.
Het aantal mensen dat aan dementie sterft neemt niet alleen toe doordat we ouder worden. Er is nog altijd geen remedie tegen de ziekte die leidt tot psychische en lichamelijke aftakeling. RIVM-onderzoeker Marieke Verschuuren: ,,Aan vergeetachtigheid alleen sterf je niet, maar er zijn vaak bijkomende complicaties. Zoals motorische problemen waardoor iemand niet meer goed kan slikken en een longontsteking oploopt. Hij overlijdt dan aan een longontsteking, maar de onderliggende doodsoorzaak is dementie.”
Vallen
Dementerenden vallen ook vaker, stelt de Groningse hoogleraar ouderengeneeskunde Joris Slaets, ,,en hebben daardoor 30 procent meer kans om te overlijden. Ze worden bedlegerig, eten en drinken bovendien slechter, waardoor ze minder weerstand en meer kans op infecties hebben.”
Hoewel er duidelijk een relatie is tussen dementie en allerlei complicaties vindt Slaets het te ver gaan om te zeggen dat mensen puur doodgaan aan dementie. ,,Het lichaam van deze oude mensen is versleten, de bloedvaten verslechteren, het hart verzwakt en dat wordt niet meer beter. Moet je iemand dan wel voor al die kwalen blijven behandelen?”
Patiënten overlijden inderdaad aan een samenloop van problemen, zegt neuro-epidemioloog van het Rotterdamse Erasmus MC Arfan Ikram. ,,Iemand sterft uiteindelijk aan een longontsteking na een val, maar was hij zonder dementie ook op dat moment gevallen? Nee, dementie brengt het aftakelingsproces in een stroomversnelling.” Na de diagnose sterven 70-plussers gemiddeld binnen drie jaar, terwijl hun levensverwachting anders nog zestien jaar was geweest. Ikram: ,,Het is een dodelijke en ongeneeslijke aandoening.”
Aftakeling
Dementie heeft volgens het RIVM bovendien de hoogste ‘ziektelast’. De levensverwachting is aanzienlijk korter en in tegenstelling tot aandoeningen als kanker of hartproblemen is er niets aan te doen: chemokuren of een pacemaker helpen immers niet. Daarbij, zegt Slaets, wordt de persoonlijkheid ernstig aangetast. ,,Dat is psychisch en emotioneel zwaar, zowel voor de patiënt zelf - wanneer hij in het begin nog doorheeft hoe hij aftakelt - als voor zijn omgeving.” Ikram: ,,Hoe vreselijk kanker ook is: je moeder herkent je nog, dat is bij dementie niet het geval.” Helemaal verloren zijn we niet, zegt de Rotterdamse dementie-expert. ,,Het aantal dementiegevallen stijgt explosief doordat we ouder worden, maar we weten sinds kort dat het gelukkig iets minder hard gaat dan gedacht. We leven wat gezonder – zo roken we massaal minder - en dat heeft effect op ons lijf en ons brein.” Uit Ikrams onderzoek blijkt dat 30 procent van de dementiegevallen te voorkomen is door een gezonde leefstijl.
Langer gezond
Anno 2040 krijgen een half miljoen mensen met dementie te maken. Maar voor de rest ziet de toekomst er rooskleuriger uit, schetst het RIVM in haar rapport. We worden niet alleen gemiddeld 86 jaar in plaats van nu 81,5, maar voelen ons in die extra jaren ook langer gezond. Ondanks chronische kwalen die zich opstapelen als artrose (van ruim 1 miljoen naar ruim 2 miljoen patiënten), nek- en rugklachten, diabetes en problemen met zicht.
Bron: AD.nl